Paard in het landschap
De laatste decennia is het aantal paarden en paardeneigenaars in de provincie Oost-Vlaanderen sterk toegenomen. Deze trend heeft een belangrijke invloed op natuur en landschap en heeft een nieuw begrip doen ontstaan: ‘verpaarding’. Jammer genoeg gaat dit vaak samen met versnippering, degradatie en verrommeling van het landschap en een achteruitgang van de natuur- en omgevingskwaliteit. Zo kwamen er meer opzichtige afsluitingen, witte schrikdraad, mestsilo’s, hoge lichtbakken rondom pistes, allerhande schuilhokken en een veelvoud aan kleine, versnipperde weides die weinig biodiversiteit kennen.
Nochtans hoeft dat niet zo te zijn. Paardenhouders kunnen net zo goed landschapsbouwers zijn en heel wat kansen aanbieden voor biodiversiteit, ecologisch herstel en vrijwaring van waardevolle landschappen. Het is vanuit die gedachte dat het Regionaal Landschap Vlaamse Ardennen en de regionale landschappen Meetjesland en Schelde-Durme, in november 2018 de handen in elkaar hebben geslaan om de Oost-Vlaamse paardenhouders op te zoeken en om samen met hen een positief verhaal te schrijven.
Het Regionaal Landschap Vlaamse Ardennen wil de paardenhouders in de Vlaamse Ardennen sensibiliseren, inspireren, begeleiden en ondersteunen om hun paardenweides en infrastructuur natuurvriendelijk en landschappelijk waardevol in te passen in het omgevende landschap, zodat dit een meerwaarde is voor zowel natuur, landschap als voor de paarden zelf.
Hoe gebeurt dit nu praktisch?
Binnen het werkingsgebied van het Regionaal Landschap Vlaamse Ardennen maken 1 professionele en 4 hobby-paardenhouderijen kans op advies, begeleiding en financiële steun om hun terreinen natuurvriendelijk en landschappelijk waardevol in te kleden. Er is hierbij keuze uit tal van biodiversiteitsverhogende maatregelen zoals: het aanplanten van kleine landschapselementen (hagen, heggen, houtkanten, solitaire bomen) met inheemse, streekeigen soorten, die zo goed mogelijk aansluiten bij de omgeving en waarbij gekeken wordt naar de voordelen voor de paarden (natuurlijke afsluitingen, leveren van schaduw en beschutting, leveren van voedsel, loof, schors, etc.), het aanleggen van poelen of toepassen van natuurvriendelijk beheer van reeds aanwezige waterelementen, het toepassen van ecologisch weide- en hooilandbeheer, het aanbrengen van inbouwnestkasten bij infrastructuur en agrarische bouw,…
Paardenhouders die meestappen in het project zijn tevens bereid om een ambassadeursrol op zich te nemen en hun ervaringen mee uit te dragen om zo het natuur-, landschap- en milieubewustzijn bij andere paardenhouders in de Vlaamse Ardennen te vergroten.
Inspiratiedagen
In het kader van het project Paard in het Landschap organiseren de drie Oost-Vlaamse regionale landschappen Vlaamse Ardennen, Schelde-Durme en Meetjesland geregeld inspiratiedagen vol praktisch advies, goede ideeën en interessante tips, speciaal voor paardenhouders.
Op zondag 13 oktober 2019 vond onze eerste inspiratiedag plaats, waarbij we een aantal voorbeeldprojecten in Brakel, Destelbergen en Maldegem bezochten. De deelnemende paardenouders ervaarden hoe kleine landschapselementen zoals hagen, heggen, houtkanten, bomenrijen, solitiare bomen, een poel of goed graslandbeheer het omringende landschap, de natuur én ook het welzijn van de paarden ten goede kan komen. Een verslag met sfeerfoto's vind je via deze link.
Op zondag 18 oktober 2020 organiseerden we onze tweede inspiratiedag. Er stond een boeiende workshop rond paardenweidebeheer en enkele terreinbezoeken bij twee paardenhouders-ambassadeurs in Sint-Laureins en Deinze op het programma. Een verslag met sfeerfoto's vind je via deze link.
Bevraging
Wil jij ons helpen om de paardenhouderij in Oost-Vlaanderen beter in beeld brengen? Neem dan zeker ook even de tijd om dit online vragenlijstje in te vullen. Het duurt slechts enkele minuten. Alvast bedankt!
Nuttige info
Een mooi geïntegreerde paardenweide kan een boost geven aan het omliggende landschap en de biodiversiteitswaarde ervan. Vooraleer je als paardenhouder terreinwerken uitvoert, is het belangrijk om eerst een aantal belangrijke stappen te overlopen. Via de verschillende beheerfiches en praktische werkboeken hieronder kom je als paardenhouder meer te weten over de praktische aanpak.
beheerfiche 2 stap voor stap inrichting
beheerfiche 5 kruidenrijk grasland
beheerfiche 6 hagen heggen houtkanten
praktisch werkboek inrichting paardenweide
de grond van de zaak - handleiding voor goed bodembeheer op paardenweides
organische bemesting (video)
composteren van paardenmest (video)
mestonderzoek (video)
Meer weten?
Heb je interesse om jouw paardenweides en infrastructuur natuurvriendelijk en landschappelijk waardevol in te passen in het omgevende landschap? Wil je een meerwaarde voor zowel natuur, landschap als voor je paarden zelf? Ben je hiervoor op zoek naar advies, begeleiding en ondersteuning of wil je meer weten over het project ‘Paard in het Landschap’?
Neem dan contact op met met Tine Degezelle (tine[punt]degezelle[at]rlva[punt]be) of op het nummer 055/ 20 72 65.
Het project ‘Paard in het Landschap’ is een plattelandsontwikkelingsproject van de drie Oost-Vlaamse regionale landschappen Vlaamse Ardennen, Meetjesland en Schelde-Durme. Het project loopt nog tot april 2021 en geniet financiële steun van Europa (ELFPO - Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling), Vlaanderen en de Provincie Oost-Vlaanderen.
Meer over Plattelandsontwikkeling op: www.vlaanderen.be/pdpo
