knotbomen en hun onderhoud - Regionaal Landschap Vlaamse Ardennen

Knotbomen zijn typische kleine landschapselementen die mee vorm geven aan het landelijk karakter van de Vlaamse Ardennen. Ze getuigen van een eeuwenoude wisselwerking tussen mens en natuur. Door een boom periodiek en op een specifieke manier te snoeien beschik je over een hernieuwbare houtleverancier.

Niet alleen de mensen houden van knotbomen, ook de natuur is er dol op. Op de stam en in de knoest ontstaan door het inrotten vele holten die ervoor zorgen dat de knotboom nest- en schuilgelegenheid biedt aan heel wat vogels, vleermuizen, knaagdieren en insecten. In de herfst verzamelen zich bladeren op de knot die er verteren, en zo kunnen varens, mossen en zwammen er ontkiemen. In oudere knotbomen groeien zelfs heuse struiken zoals de vlier of de lijsterbes.

Een knotboom wordt afhankelijk van de boomsoort elke zes tot tien jaar geknot, anders kan de stam openscheuren en in het slechtste geval zelfs afsterven. De knotcyclus, de periode tussen twee snoeibeurten, is afhankelijk van het doel (natuurwaarde of gebruikshout) en van de boomsoort (snel- of traaggroeiend). Ideaal is een goeie balans tussen ecologie en houtopbrengst. Voor knotwilgen en –populieren is een cyclus van 5 jaar optimaal, 7 jaar voor knotelzen en -essen en 9 jaar voor knoteiken en –haagbeuken.

Het knotten van je bomen kan je zelf doen, of je kan dit arbeidsintensieve werkje laten uitvoeren via het knotteam, of je kan je inschrijven voor onze jaarlijkse groepsaankoop machinaal knotten. Heb je zelf geen knotbomen maar ben je wel geïnteresseerd om bomen te knotten in ruil voor het hout? Dan kan je aansluiten bij een bestaand knotteam.

Zelf je bomen knotten

Het beheer van knotbomen is geen eenvoudige maar noodzakelijke klus. Als het onderhoud uitblijft, zal uiteindelijk een tak uitbreken en kan de boom daarbij openscheuren. Je kan zeker zelf aan de slag als je rekening houdt met enkele veiligheidsvoorschriften en over voldoende kennis beschikt over knotbomen en de technieken om ze te knotten.

Ga je zelf aan de slag? Dan helpen dit filmpje en deze beheerfiche je zeker op weg.

Goed geknot

Goedgeknot brengt eigenaars van kleine landschapselementen zoals knotbomen, houtkanten en hakhoutbosjes in contact met de vrijwillige knotters van de Regionale Landschappen. Zij doen de werken gratis in ruil voor het hout.

Eind september 2022 werd de nieuwe versie van de goed-geknot website gelanceerd. Jammer genoeg ging bij het importeren van de bestaande gegevens in het nieuwe systeem een en ander mis. Een aantal lopende knotaanvragen verdween spoorloos, of ze werden in een foute categorie geplaatst. Heb jij vóór eind september 2022 een aanvraag ingediend op goedgeknot.be voor het knotten van je bomen, en heb je sindsdien nog geen reactie ontvangen van een knotteam? Dan kijk je best even na op de nieuwe goedgeknot.be wat de status van je aanvraag is. Indien je ze niet terug vindt, dan zit er jammer genoeg niks anders op dan de aanvraag opnieuw in te dienen. Met onze excuses voor het ongemak. Met vragen hierover kan je terecht bij collega Pieter via pieter.vandenborne@rlva.be of op het nummer 055/20 72 65.

Heb je hout in de aanbieding?

Vul dan een aanvraag in voor jouw knotboom, houtkant of hakhoutbosje op www.goedgeknot.be . Wij brengen je in contact met een knotter. Jullie spreken af wanneer er geknot wordt, hoe de knotter je terrein betreedt en waar de takkenhopen voor het snoeihout komen. De knotter krijgt het brandhout (dikke takken) en stapelt het snoeihout (dunne takken die hij niet kan gebruiken) op. Als eigenaar sta je in voor de verwerking van het kleine takafval. Dit kan bijvoorbeeld door deze te verwerken in een takkenmuur, vlechtwand,... of ze te verhakselen.

Ben je op zoek naar hout?

Kan je vakkundig houtkanten afzetten en bomen knotten? Registreer je dan als knotter op www.goedgeknot.be

Groepsaankoop machinaal knotten

Elk najaar organiseren we een groepsaankoop machinaal knotten. De uitvoering is voorzien voor het najaar, intekenen kan telkens tot 1 juni. De inschrijvingen voor 2022 zijn dus helaas afgesloten. In 2021 werden 560 knotbomen in de Vlaamse Ardennen met een kraan met velknop geknot. RLVA nam hierbij de volledige voorbereiding, de regie van de werken en de financiële afwikkeling voor haar rekening.

Machinaal knotten, is daar wel nood aan?

In het landschapsbeheer van kleine landschapselementen staan we voor een grote uitdaging: hoe blijven we de uitvoering van snoei- en knotbeheer haalbaar, uitvoerbaar en betaalbaar houden? RLVA wil na een eerste succes ook volgende winter inzetten op opgeschaald machinaal beheer van knotbomen.

Machinaal beheer zeg je? een kraan op mijn erf?

Inderdaad, we komen af met zwaar materiaal: een kraan op rubberen rupsbanden knipt de takken af ruim boven de knot en legt ze in één beweging op hopen. Daarna worden de volledige takken automatisch verhakseld. En tot slot worden de resterende stompen keurig tot net boven de knot afgewerkt met de kettingzaag. Voor je het weet is je bomenrij geknot en zijn de takken opgeruimd. Je hoeft enkel nog correct te betalen.

Waarom niet gratis?

Kon dat maar! Maar het landschap onderhouden, dat kost nu eenmaal geld. Wij doen er alles aan om de prijs zo laag mogelijk blijft, op voorwaarde dat de werken juist gebeuren. We werken enkel met vakmensen die proper en volgens de juiste afspraken werken!
De gemiddelde prijs per knotboom kwam deze winter op 68,6 euro per boom (inclusief 6% btw).Of we deze aantrekkelijke prijs opnieuw halen, is moeilijk voorspelbaar door de inflatie en dure energie.

Jouw bomen, door ons geknot?

Dat kan. Je tekent in en we komen jouw bomen bekijken. Als ze opneembaar zijn, doen wij de rest. Na de prijsbepaling beslis je of je meedoet. Het intekenen voor 2022 is afgesloten, begin 2023 lanceren we een nieuwe oproep.

Wat? Jouw bomen geknot met een kraan tegen een scherpe prijs
Waar? In de 18 gemeenten van het werkingsgebied van RLVA
Hoeveel bomen? Vanaf 10 knotbomen
Welke bomen? Knotbomen die na 2016 niet meer geknot werden
Voor wie? Gemeentebesturen, andere overheden en particulieren
Wat doen we voor jou?
- jouw bomen, na goedkeuring, opnemen in een bestek
- uitvoerder met de scherpste prijs zoeken
- voorbereidend terreinbezoek doen met uitvoerder
- afrekening maken en eventuele gemeentesubsidies voor jou aanvragen
Wat doe jij?
Zorgen dat het terrein toegankelijk is voor kraan en hakselaar